တေန႔က သတင္းတပုဒ္မွာ ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံကို ေရထြက္ပစၥည္းပုိ႔ကုန္ေတြ တင္ပို႔တဲ့ ျမန္မာကုမၸဏီတခုကို ေမြးျမဴေရးနဲ႔ ေရလုပ္ငန္းဝန္ႀကီးဌာနက ဒဏ္ေငြဆယ္သိန္း ခ်မွတ္ၿပီးေတာ့ ျပည္ပႏိုင္ငံ ကုန္တင္ပို႔ခြင့္ကိုလည္း ၆ လ ပိတ္လိုက္တဲ့အေၾကာင္း ဖတ္လိုက္ရပါတယ္၊ အေၾကာင္းကေတာ့ အဲဒီကုမၸဏီက တင္ပို႔တဲ့ ဘာလေခ်ာင္ေၾကာ္ေတြကို ဓာတ္ခြဲစစ္ေဆးတဲ့အခါ ပဋိဇီဝေဆးတမ်ိဳးျဖစ္တဲ့ ကလို႐ိုဖယ္နေကာလ္ အႂကြင္းအက်န္ေတြ ေတြ႔ရတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ၿဗိတိန္ႏိုင္ငံဖက္က အေၾကာင္းၾကားခဲ့လို႔ ျဖစ္ပါတယ္-တဲ့၊ ဒီျဖစ္စဥ္မွာ အဲဒီဘာလေခ်ာင္ေၾကာ္ေတြ တင္ပို႔တဲ့ ကုမၸဏီအေနနဲ႔ ဘယ္ေလာက္အထိ တာဝန္႐ွိသလဲလို႔ က်ေနာ္စဥ္းစားၾကည့္မိတယ္၊ ဘာ့ေၾကာင့္လဲဆိုေတာ့ ကလို႐ိုဖယ္နေကာလ္ အပါအဝင္ တျခားပဋိဇီဝေဆးေတြကို ပုဇြန္ေမြးျမဴေရး၊ ငါးေမြးျမဴေရး လုပ္ငန္းေတြမွာ အေတာ္မ်ားမ်ားက သံုးၾကလို႔ ျဖစ္ပါတယ္၊ ဆိုေတာ့ ဘာလေခ်ာင္ေၾကာ္ေတြကို အဲဒီကုမၸဏီက ကိုယ္တိုင္ ထုတ္လုပ္တယ္ပဲ ထားအံုး၊ သူတို႔ဝယ္တဲ့ ပုဇြန္ေျခာက္ေတြထဲမွာ ကလို႐ိုဖယ္နေကာလ္က ပါလာၿပီးသားဆိုရင္ ဘယ္ေလာက္ပဲ သန္႔႐ွင္းေအာင္ ထုတ္လုပ္ထုတ္လုပ္ ဘယ္လိုမွ မတတ္ႏိုင္ပါဘူး၊ ပုဇြန္ေျခာက္ေတြမွာ အဲဒီလို ေဆးေတြပါတယ္ဆိုတဲ့အေၾကာင္း ကုမၸဏီက လူေတြေတာင္ သိခ်င္မွသိလိမ့္မယ္၊ အဲ... ပုဇြန္ေတြက သူတို႔ကိုယ္ပိုင္ ေမြးျမဴေရးကန္က လာတယ္ဆိုရင္ေတာ့ တမ်ိဳးေပါ့ေလ၊
ဟုတ္ပါတယ္...၊ ဒီလိုမ်ိဳး ျပႆနာက အခုမွသာ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔ လူသိ႐ွင္ၾကား ႀကံဳရတာျဖစ္ေပမယ့္ ဥေရာပမွာေတာ့ ဒါဟာ အသစ္အဆန္း မဟုတ္ေတာ့ပါဘူး၊ ပဋိဇီဝေဆးလို႔ ေခၚတဲ့ antibiotics ေဆးေတြကို ငါးကန္ေတြ၊ ပုဇြန္ကန္ေတြမွာ ထည့္ၾကတာ အစဥ္အလာအရ အေတာ္ၾကာပါၿပီ၊ အထူးသျဖင့္ ငါးကန္၊ ပုဇြန္ကန္ အႀကီးႀကီးေတြတူးၿပီး စီးပြားျဖစ္ ေမြးျမဴေရးေတြ လုပ္တဲ့အခါမွာပါ၊ အဲဒီမွာ ငါးေတြ၊ ပုဇြန္ေတြ မေသေၾကေအာင္၊ အထြက္ႏႈန္းေကာင္းေအာင္ ထည့္ၾကတယ္၊ ဒါေပမဲ့ အဲဒီလိုထည့္လိုက္တဲ့၊ ေကြ်းလိုက္တဲ့ ပဋိဇီဝေဆးေတြဟာ ငါးေတြပုဇြန္ေတြအျပင္ တျခားဘယ္လိုမ်ိဳး သက္ေရာက္ႏိုင္သလဲ ဆိုတာေတာ့ လူေတြက ေသခ်ာမသိခဲ့ၾကဘူး၊ ဒီလိုနဲ႔ ဒီဖက္ႏွစ္ပိုင္းေတြမွာ sensitivity အရမ္းျမင့္တဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းသံုး စက္ေတြကို ထုတ္လုပ္လာခဲ့ၾကတယ္၊ ဇတ္လမ္းက အဲဒီမွာ စတာပါပဲ...၊ antibiotics ပဋိဇီဝ ေဆးေတြကို ငါးေတြ၊ ပုဇြန္ေတြ စားလိုက္ရင္ ေၾကပ်က္ၿပီး ဘာမွမက်န္ေတာ့ဘူးလို႔ အရင္က က်ေနာ္တို႔ ထင္ထားခဲ့တာ မွားေနမွန္း သိလာရတယ္၊ ပိုၿပီးအားေကာင္းတဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္း စက္ေတြရဲ႕ ေတြ႔႐ွိခ်က္ေတြထဲမွာ antibiotics အႂကြင္းအက်န္ေတြဟာ ငါး၊ ပုဇြန္ေတြရဲ႕ အသားေတြထဲမွာ က်န္ေနတာ အံ့ၾသစရာ ေတြ႔ေနရတယ္...၊
၂၀၀၇ ခုႏွစ္တုန္းက ဆြစ္ဇာလန္ႏိုင္ငံကို အိႏၵိယက တင္သြင္းတဲ့ "Dragon"တံဆိပ္ ေရခဲ႐ိုက္ပုဇြန္ေတြကို ဓာတ္ခြဲၾကည့္တဲ့အခါ Furazolidone ဆိုတဲ့ ပဋိဇီဝေဆး အက်န္ေတြကို ေတြ႔ရတယ္၊ Furazolidine ဆိုတာက Nitrofuran အမ်ိဳးအစားမွာပါတဲ့ antibiotic ျဖစ္ၿပီးေတာ့ တိရိစာၦန္ေဆးကုသေရးေတြမွာ တြင္တြင္က်ယ္က်ယ္ သံုးခဲ့ၾကတယ္၊ ဒါေပမယ့္ အဲဒီ Furazolidone ဟာ ကင္ဆာျဖစ္ေစတဲ့ အေၾကာင္းအခ်က္ေတြကို ေတြ႔လာရလို႔ ဥေရာပနဲ႔ အေမရိကားမွာ ပိတ္ပင္လိုက္တယ္၊ အာဖရိကနဲ႔ အာ႐ွက ႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ ဆက္ၿပီး သံုးေနခဲ့ၾကတုန္းပဲ၊ အဲဒါေၾကာင့္ အိႏၵိယက လာတဲ့ ပုဇြန္ေတြထဲမွာ ဆက္ၿပီးေတြ႔ေနရတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ အဲဒါနဲ႔ မေ႐ွးမေႏွာင္းမွာပဲ ဗီယက္နမ္ကလာတဲ့ ပုဇြန္ေတြမွာလည္း ပဋိဇီဝေဆးေတြ ပါတယ္ဆိုတာ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြက ေဖာ္ထုတ္ႏိုင္ခဲ့ ၾကတယ္၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဗီယက္နမ္က ပုဇြန္တင္သြင္းခြင့္ကို ဆြစ္ဇာလန္မွာ ပိတ္ပင္ခဲ့တယ္၊ အဲဒီလို ျပႆနာေတြ ျဖစ္လာလို႔ ေနာက္ဆံုးမွာ ထိုင္း၊ ကေမာၻဒီးယားနဲ႔ ဗီယက္နမ္တို႔က သူတို႔ႏိုင္ငံေတြက ပုဇြန္ကန္ေတြမွာ တားျမစ္ထားတဲ့ ပဋိဇီဝေဆးေတြကို မသံုးရလို႔ အမိန္႔ထုတ္လိုက္ၿပီးေတာ့ ေရထြက္ကုန္ေတြကိုလည္း ဥေရာပကို မတင္ပို႔ခင္မွာ တင္းတင္းက်ပ္က်ပ္ စစ္ေဆးတာေတြ လုပ္ခဲ့ရတယ္၊
တကယ္တမ္း ေျပာရရင္ေတာ့ ပဋိဇီဝေဆးေတြရဲ႕ တည္တံ့မႈဟာ အေတာ့္ကို အံ့ၾသစရာေကာင္းသလို ေရ႐ွည္အတြက္လည္း စိုးရိမ္စရာ ေကာင္းပါတယ္၊ အေမရိကား၊ တကၠဆက္ျပည္နယ္က ေျမေအာက္ေရတခ်ိဳ႕မွာ antibiotics ပဋိဇီဝေဆး အႂကြင္းအက်န္ေတြ ပါေနတာကို ဓာတ္ခြဲစစ္ေဆးမိလို႔ ဘယ္လိုေၾကာင့္ ျဖစ္ရတယ္ဆိုတာ လိုက္႐ွာေတာ့ ႏြားၿခံေတြကေန အရင္းခံတာ သြားေတြ႔ရတယ္၊ ႏြားၿခံေတြမွာ ႏြားေတြက်န္းမာေရးေကာင္းဖို႔ ပဋိဇီဝေဆးေတြ တိုက္တယ္၊ အဲဒီႏြားေတြက အညစ္အေၾကးစြန္႔တဲ့အခါ မစင္နဲ႔အတူ ေျမႀကီးေပၚကို ပဋိဇီဝေဆး အႂကြင္းအက်န္ေတြ ေရာက္သြားတယ္၊ မိုး႐ြာတဲ့အခါျဖစ္ျဖစ္၊ ေရနဲ႔ေဆးေၾကာလိုက္တဲ့အခါ ျဖစ္ျဖစ္ အဲဒီ ပဋိ္ဇီဝ အႂကြင္းအက်န္ေတြက ေျမႀကီးထဲကို စိမ့္ဝင္ၿပီး ေနာက္ဆံုးမွာ ေျမေအာက္ေရေၾကာထဲအထိ ေရာက္သြားတာ ျဖစ္ပါတယ္၊ ၾကည့္ပါဦး…၊ ေဆးတစ္ခုဟာ ဘယ္ေလာက္ေဝးေဝးအထိ ေရာက္သြားသလဲဆိုတာ…၊ ဒါဆိုရင္ လူေတြမွာေကာ အဲဒီလိုေတြ ျဖစ္ႏိုင္သလားလို႔ ေမးစရာ႐ွိပါတယ္၊ ဟုတ္ပါတယ္...၊ လူေတြေၾကာင့္လည္း ျမစ္ေခ်ာင္း၊ အင္းအိုင္ေတြ၊ ေျမေအာက္ေရေတြထဲမွာ ပဋိဇီဝ ေဆးႂကြင္းေဆးက်န္ေတြ ပ်ံ႕ႏွံ႔ေနပါတယ္၊
က်ေနာ္ လက္႐ွိအလုပ္လုပ္ေနတဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းရဲ႕ ပေရာဂ်က္တခုက ေရေတြထဲက ပဋိဇီဝေဆးေတြကို ဓာတ္ခြဲသုေတသန လုပ္ရတဲ့ ပေရာဂ်က္ပါ၊ အိမ္ေတြ၊ စားေသာက္ဆိုင္ေတြ၊ ေဆး႐ံုေတြကေန စီးဆင္းလာတဲ့ ေရေတြကို ဓာတ္ခြဲၾကည့္တဲ့အခါ အဲဒီေရေတြထဲမွာ ပဋိဇီဝေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Norfloxacin, Ciprofloxacin, Metronidazol, Sulfamethoxazol စတာေတြအျပင္ သာမန္ အကိုက္အခဲေပ်ာက္ေဆးေတြျဖစ္တဲ့ Paracetamol, Diclofenac, Ibuprofen စတာေတြကိုလည္း ေတြ႔ရတယ္၊ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြက သူ႔ဟာနဲ႔သူ သဘာဝအတိုင္း ခပ္ျမန္ျမန္ေပ်ာက္ပ်က္သြားေပမယ့္ တခ်ိဳ႕ေဆးေတြကေတာ့ အလိုအေလ်ာက္ေၾကပ်က္ႏႈန္း biodegradation rate က အရမ္းေႏွးပါတယ္၊ အဲဒီအခါ ျမစ္ေခ်ာင္းေတြထဲမွာ၊ ေျမေအာက္ေရေတြထဲမွာ အဲဒီလိုေဆးေတြရဲ႕ ေမာ္လီက်ဴးေတြ တေျဖးေျဖးနဲ႔ မ်ားလာဖို႔ပဲ ႐ွိတာေပါ့၊ ဆိုးတာက အဲဒီလို ေဆးေမာ္လီက်ဴးေတြ ပါေနေပမယ့္လည္း ေရဟာ အေရာင္၊ အနံ႔၊ အရသာ ဘာမွမထူးျခားပါဘူး၊ ဓာတ္ခြဲခန္းမွာသာ ထိေရာက္တဲ့နည္းစနစ္ေတြနဲ႔ ဓာတ္ခြဲမၾကည့္ရင္ ဘယ္လိုမွမသိႏိုင္ပါဘူး၊ ဆိုေတာ့ သာမန္လူေကာင္းတစ္ေယာက္ဟာ အဲဒီလို ေဆးေတြ၊ ေမာ္လီက်ဴးေတြ အမ်ားႀကီးပါေနတဲ့ေရကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ေသာက္ေနခဲ့မယ္ဆိုရင္ ေရ႐ွည္မွာ ဘာေတြျဖစ္လာႏိုင္မလဲဆိုတာ ေလာေလာဆယ္ ဘယ္သူမွ အတိအက်မေျပာႏိုင္ ေပမယ့္ က်န္းမာေရးအတြက္ ဘယ္လိုမွေကာင္းမွာ မဟုတ္တာေတာ့ ေသခ်ာပါတယ္၊
အခု ဘာလေခ်ာင္ေၾကာ္ထဲမွာ ေတြ႔တယ္ဆိုတဲ့ ကလို႐ိုဖယ္နေကာလ္ကိုလည္း ဥေရာပႏိုင္ငံေတြမွာေတာ့ သိပ္မသံုးၾကေတာ့ပါဘူး၊ အထူးသျဖင့္ ေသာက္ေဆး၊ ထိုးေဆးအေနနဲ႔ ေ႐ွာင္ၾကတာမ်ားပါတယ္၊ အေၾကာင္းကေတာ့ ကလို႐ိုဖယ္နေကာလ္ဟာ ႐ိုးတြင္းခ်ဥ္ဆီေတြကို ပ်က္ဆီးေစတဲ့အျပင္ လူကီးမီးယားေခၚတဲ့ ေသြးကင္ဆာကိုလည္း ျဖစ္ေစတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ပါ၊ အဲဒါေၾကာင့္ အခုလို ဘာလေခ်ာင္ေၾကာ္ထဲမွာ ေတြ႔တယ္ဆိုေတာ့ မူလကလို႐ိုဖယ္နေကာလ္ မဟုတ္ေတာ့ဘဲ ဓာတ္ၿပိဳကြဲၿပီးသား အႂကြင္းအက်န္ ျဖစ္သည့္တိုင္ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးက ႀကီးမားလို႔ ၿဗိတိန္က အာဏာပိုင္ေတြက အေရးတယူအေၾကာင္းၾကားတာလို႔ က်ေနာ္ ယူဆပါတယ္၊ တီထြင္မႈေတြဟာ ေကာင္းေပမယ့္ တခါတေလမွာ သူနဲ႔အတူ ေဘးထြက္ဆိုးက်ိဳးေတြ လိုက္ပါလာေလ့ ႐ွိပါတယ္၊ ေနမေကာင္းတဲ့လူေတြအတြက္ တီထြင္လိုက္တဲ့ ေဆးဝါးေတြဟာ ေနေကာင္းေနတဲ့ လူေတြကိုပါ ေရ႐ွည္မွာ ဒုကၡေပးႏိုင္မယ့္ အလားအလာေတြ လတ္တေလာ သုေတသနျပဳခ်က္ေတြအရ ေတြ႔ေနရတယ္၊ ေလာေလာဆယ္မွာေတာ့ ျမစ္ေတြ၊ ေခ်ာင္းေတြထဲမွာ ပ်ံ႔ႏွံ႔ေပ်ာ္ဝင္ေနတဲ့ ေဆးေတြဟာ လူအတြက္ အႏၲရာယ္႐ွိတဲ့အဆင့္လို႔ေတာ့ မသတ္မွတ္ၾကေသးပါဘူး၊ ဒါေပမယ့္ ဒါဟာလတ္တေလာ အေနအထားအရပဲ ျဖစ္ၿပီးေတာ့ ႏွစ္ေတြအမ်ားႀကီး ၾကာတဲ့အခါ ဘယ္လိုေတြသက္ေရာက္မလဲဆိုတာေတာ့ ဘယ္သူမွ မသိႏိုင္ပါဘူး၊ အဲဒါေၾကာင့္ ဖြံ႔ၿဖိဳးၿပီးသား ႏိုင္ငံေတြမွာ ဒီအတြက္ စီမံကိန္းေတြခ်ၿပီးေတာ့ လုပ္ေဆာင္ေနၾကတယ္၊ အထူးသျဖင့္ ေရထဲကေန ေဆးအႂကြင္းအက်န္ေတြ၊ ေမာ္လီက်ဴးေတြ ဖယ္႐ွားဖို႔အတြက္ ေရဆိုးစက္႐ံု၊ ေရသန္႔စက္႐ံုေတြမွာ ေခတ္မီနည္းစနစ္ေတြ တပ္ဆင္ဖို႔ ျပင္ဆင္ေနၾကတယ္၊ က်ေနာ္တို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံအေနနဲ႔လည္း သုေတသနဘတ္ဂ်က္ကို လံုလံုေလာက္ေလာက္ တိုးျမွင့္ၿပီး ထိထိေရာက္ေရာက္စစ္ေဆးဖို႔၊ ေခတ္မီနည္းစနစ္ေတြ၊ စက္ပစၥည္းေတြ ပါဝင္တဲ့ ဓာတ္ခြဲခန္းေတြ ဖြင့္လွစ္ဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ေနပါၿပီ၊ ဒါဟာ အခုဘာလေခ်ာင္ ျပႆနာလို ႏိုင္ငံတကာနဲ႔ ဆက္ဆံတဲ့အခါ မ်က္ႏွာမပ်က္ေစဖို႔ ဆိုတာထက္ ကိုယ့္ႏိုင္ငံသားေတြကို ထိေရာက္တဲ့ က်န္းမာေရးေစာင့္ေ႐ွာက္မႈ ေပးႏိုင္ဖို႔ပဲ ျဖစ္ပါတယ္။ ။
ညီလင္းသစ္
၂၉ ဇြန္၊ ၂၀၁၄